Beşiktaş’ta gündem sportif konular olsa da hafta sonu yapılacak tüzük tadil kongresi de gündemde yerini alıyor. Sosyal medyada, mesajlaşma gruplarında ve yüz yüze sohbetlerde tüzüğe dair tartışmalar yapılırken, bu tartışmalar maddelerin içeriğinden çok tüzüğün tümüne yönelik tarafgirlik seviyesinde kaldığından doğru sonuca ulaşılamıyor. Oysa tarafgirlik yerine maddelerin içeriğine yönelik tartışmalar yapılsa tüzüğün doğru şekilde oluşması sağlanabilirdi. Bu noktada tüzüğün doğru değerlendirilmediği ve tartışılmadığı şüphe götürmez bir gerçektir.
Yönetim açısından bakıldığında henüz bir dönemini dahi tamamlayamamış bir yönetimin tüzük çalışmasına girmesini doğru bulmuyorum. Ayrıca tüzük, Beşiktaş’ın anayasası olduğuna göre daha kapsamlı bir çalışma yapılması gerekliydi. Özellikle Genel Kurul üyelerinin salt çoğunluğunun katılması ile çalıştaylar yapılarak son haline getirilebilirdi. Ancak bunun yerine Genel Kurul üye sayısının on binde birine bile yansımayan oranda katılımla tüzük çalışması yapıldı. Bu da tüzüğün tepeden inme olarak yorumlanmasına neden oldu.
Tek tek maddeler incelendiğinde ise hem maddi hem de manevi hatalar olduğu görüldü. Benim gördüğüm ve kamuoyunda da hem fikir olunan birçok madde yer aldı. Bunun yanında tüzüğün Spor Bakanlığı’ndan dahi dönebileceği kanısı oluştu.
Tüzüğün maddelerini ile aşağıdaki düşüncelerimi de sizlerin takdirine sunmak istiyorum.
a) 8. maddede yer alan “Onursal Üyeliğe” ihtiyaç yoktur. Onursal üyelik verilecekse de bu “sembolik” olmalı ve Genel Kurul ile Divan Kurulu çalışmalarına katılım engellenmelidir.
b) 9.2/c maddesine göre üyeliğin engellenmesi de doğru değildir. Bunun yerine, istifa eden ve disiplin cezası alanlara “9.2/a ve 9.2/b maddelerindeki kurallar çerçevesinde” 5 veya 10 yıl gibi bir süre belirlenerek yeniden üye olma hakkı tanınması demokratiklik, olgunluk ve kucaklayıcılık açısından daha doğru olacaktır. Bu yöntem ayrıca kaybetmeyi değil insanı kazanmayı da sağlayacaktır.
c) 10.9. maddesinde yer alan 35 referans üye imza sayısı da fazladır. Bu sayı eskisi gibi 10’da kalmalıdır. 2024’te 10 bin başvurunun yapıldığı, son 3 yılda ise 35-30 bin kişinin kulübe üye olduğu noktada referans imza sayısında sorun olmadığı görülmektedir. Bu madde gelecekte toplu üyeliklerin daha kolay yapılabilmesini sağlayacaktır. Zira iyi örgütlenen dernek, platform ve cemiyetler toplu üyeliği organize edebilecektir. Buda Beşiktaş’ta yeniden toplu üyelik sorununa yol açacak ve tartışmalara neden olacaktır.
d) 10.12 maddesinininde “Kulüp, toplum içinde Beşiktaş sevgisinin yaygınlaşması amacıyla kadınlar, çocuklar ve gençlerin kulübe aidiyetlerinin artırılmasını ve üye olmalarını teşvik eder. Bu amaçla doğumundan itibaren kanunda çocuk olarak tanımlanan kişiler, üç yılını doldurmuş 1 referans imzası ile başvuru yapılması sonrasında “üye adayı” olarak kulübümüzde kayıt altına alınır ve “üye adayı” kimlik kartına sahip olurlar. Çocuk adaylar, 18 yaşına ulaştıklarında ve en az 3 yıl adaylık sürecini doldurmaları neticesinde üye aidatının 1/2’sini ödeyerek kulübe tam üye olabilirler. Kadınlar, 25 yaşını aşmamış üniversite öğrencileri (Özel üniversiteler ve Açık Öğretim Fakülteleri hariç) ve engelli üye adayları benzer şekilde giriş ödentisinin yarısını ödeyerek, üç yılını doldurmuş bir üyenin referans imzası ile üye olabilirler. Üyelik başvurusunda bulunan bir üye adayı, iş bu 10. madde kapsamında düzenlenen indirimli ödenti nedenlerinden yalnızca birinden yararlanabilir.”şeklinde düzeltilmesi daha doğru olacaktır.
e) 10.14 maddesinde giriş ödentisi ile yıllık aidat tutarının genel kurulda belirlenmesine son verilmeli ve bunun belli bir standarda oturtulması gerekmektedir.
Madde de yer alan “yetkili kamu kurumu tarafından açıklanan yeniden değerleme oranı kadar artış kendiliğinden yapılmış olur” maddesinde belirtilen “yetkili kamu kurumu” ifadesinin ucu açıktır.Bununyerine “Kulüp üyelerinin ödeyeceği giriş ödentisi ile yıllık aidat tutarı, ilgili dönem için TÜİK’intarafından açıklanan bir önceki yılın enflasyon oranında kendiliğinden artar. Bu yöntemle hesaplanan tutar yukarı doğru on ve katlarına tamamlanır ve Yönetim Kurulu tarafından Kulüp internet sitesinde ilan edilir…………………”düzeltilmelidir.
f) 10.15 maddesinde yer alan “Üyenin giriş ödentisi ve yıllık aidatını bizzat ödemesi esastır. Bir üye, en çok 10 (on) üyenin yıllık aidat ödemesini yapabilir. Ancak giriş ödentisi, yalnızca başvuru sahibi tarafından ödenir.” maddesi kendi içerisinde çelişki doğurmaktadır. “Üyenin giriş ödentisi ve yıllık aidatını bizzat ödemesi esastır.” yazdıktan sonra sonraki cümlede “Bir üye, en çok 10 (on) üyenin yıllık aidat ödemesini yapabilir.” yazılması çelişkidir. Kişi bizzat ödeme yapacaksa başkasının adına nasıl ödeme yapacaktır? Ayrıca üye giriş ücretinde de 5 ile sınırlandırma yaparak hem toplu üyelik engellenebilir hem de aidat ücretinin ödenmesinde olduğu gibi üye olmak isteyenlere kolaylık sağlanabilir. Yine irat kaydetme, gelir olarak kabul edileceğinden üyelik ücretinin kabulü manasını da doğuracaktır. Diğer taraftan da sebepsiz zenginleşme oluşacağı için dava açılma durumu ortaya çıkacabilecektir.
Bunun yerine “Bir üye, kendisi ile birlikte en çok 5 (beş) kişinin giriş ücretini ve en çok 10 (on) üyenin yıllık aidat ücretini ödeyebilir. Bu madde kapsamında sayılan ödeme yöntemleri dışında yapılan ödemeler ve/veya alacak hakkına mahsup talebi, geçerli bir ödeme yöntemi olarak kabul edilmez ve geçersiz sayılır. Kulüpten olan cari hesap alacağına mahsuben üye giriş ödentisi veya aidat ödenmesi mümkün değildir. Bu maddede belirtilen sınırlamalar dışında başka üyeler için yapılan giriş ödentisi ve aidat ödemeleri geçersiz sayılır ve ilgili kişiye geri ödeme yapılır.” şeklinde düzeltilmelidir.
g) 10.16 maddesinde yer alan % 50 ve % 100 cezalı ödeme yöntemi yerine “2 katı” ifadesi yeterlidir ve kalmalıdır. Bu, ödemelerde gecikmenin bir cezası olduğunu gösterirken diğer taraftan ödemeleri kolaylaştıracak ve teşvik edecektir. Diğer türlü hem kafa karışıklığına neden olacak ( Bir önceki tüzükte yer alan 100 TL ara ödeme dahi tüm üyelerde kafa karışıklığına neden olmuş ve üyelerin kafasını karıştırmıştır.) hem de borcun artması ile ödemelerin aksamasına ve gelir kaybına neden olacaktır. Bu madde ilk açıklanan tüzükte de bu şekilde yer alırken nedense yeniden değiştirilmiştir. Bu durumda dikkate değerdir. Zira tüzük yayımlandıktan sonra halen tüzükte madde değiştirilmektedir.
h) 11.3/c maddesinde yer alan “Kayıtsız şartsız tüzük hükümlerine ve Kulüp düzenine uymak.” İfadesi ucu açık bir maddedir.. Hali hazırda üyeler zaten kulübün anayasası kabul edilen tüzüğe uymak zorundadırlar. “Kulüp düzenine uymak” ifadesi ucu açıktır ve yönetimlerin elinde Demokles’in kılıcı olacaktır! Hali hazırda disiplin suçları tüzükte yer almaktadır ve yeterlidir. Bu madde antidemokratik sonuçlar doğuracağından çıkartılmalıdır.
i) 11.3/f maddesinde yer alan “Kulübün sportif ve sosyal bütün faaliyet alanlarında başarılı olabilmesi için gereken katkıda bulunmak.” ifadesinin ucu açıktır. Gereken katkı nedir? Zaten kulüp üyeleri gönülden katkı vermemekte midir? Bunu tüzüğe yazmanın anlamı olmadığı gibi gereken katkı kıstasını belirleyecek kişi ya da organ kimdir? Bu nedenle bu madde de yazan “gereken” ifadesi çıkartılmalıdır.
j) 11.3/g maddesinde yer alan “Tüzük hükümleri ile Kulüp organlarınca alınan kararlara ve yapılan düzenlemelere uymak.” Cümlesinde geçen “kulüp organlarınca alınan kararlara ve yapılan düzenlemelere uymak” ifadesi antidemokratik sonuçlar doğurabilecektir. Kulüp organları keyfi karar alabilir ve düzenleme yapabilirler. Bireyler farklı düşüncede olabilir katılmak istemeyebilirler. Bu nedenle bu madde kaldırılmalıdır. Üyeler zaten tüzüğe uymak zorundadırlar ve bunu tekrar tekrar yazmaya gerek yoktur!
k) 12.2 ‘de yer alan “Üyelikten kesin çıkarma, Disiplin Kurulunun önerisi ve Yönetim Kurulu kararı ile üyeliğin sona erdirilmesidir. Üyelikten kesin çıkarma kararı, Yönetim Kurulu tarafından en geç 15 (on beş) gün içinde ilgiliye bildirilir. Bu bildirim, üyelikten kesin olarak çıkarılan üyenin Kulüpte kayıtlı iletişim bilgilerine göre yapılır. Üyelikten kesin çıkarma kararlarına ilişkin son karar Genel Kurula aittir.” İfadesi;
“Üyelikten kesin çıkarma, Disiplin Kurulunun önerisi ve Genel Kurul’un kararı ile üyeliğin sona erdirilmesidir. Üyelikten kesin çıkarma kararı, Genel Kurul oylaması ile kesinleşmesi halinde Yönetim Kurulu tarafından en geç 15 (on beş) gün içinde ilgiliye bildirilir. Bu bildirim, üyelikten kesin olarak çıkarılan üyenin Kulüpte kayıtlı iletişim bilgilerine göre yapılır.” şeklinde değiştirilmelidir ve bu şekilde TMK 80. maddeye uygun hale getirilmiş olacaktır.
l) 12.4 maddesinde yer alan “Askıya alınma süresince aidatlarını düzenli ödeyen üyelerin sicil numaraları korunur.” İfadesi 12.4/c maddesinde yer alan “Üyelik aidatını süresinde ödemeyen üyenin üyeliği askıya alınır. Üyenin yıllık aidatını 3 (üç) yıl üst üste ödememesi halinde madde 10.16 uyarınca işlem yapılır.” ile çelişmektedir. Üye aidatını hali hazırda ödemeyen üyenin sicil numarası korunmaz manası da çıkmaktadır. 12.4/c maddesi “Üyelik aidatını süresinde ödemeyen üyenin üyeliği sicil numarası korunarak askıya alınır.”şeklinde değiştirilmelidir. Diğer “Üyenin yıllık aidatını 3 (üç) yıl üst üste ödememesi halinde madde 10.16 uyarınca işlem yapılır.” ifadesi de 10.17’de (burada madde 10.16 yazılarak hata yapılmıştır) mevcut olduğundan tekraren yazılmıştır. Sadeleştirme açısından çıkartılması daha doğru olacaktır.
m) 12.4/e maddesi de “Kulübe veya Kulübün doğrudan veya dolaylı hissedarı olduğu şirketlere niteliği ne olursa olsun, ödeme süresi 30 (otuz) günü geçmiş borcu olanlar, üyelik yükümlülüklerini yerine getirmiş olsalar dahi bu vasıfları devam ettiği sürece, üyelikleri askıya alınır.” şeklinde değiştirilmelidir. Bazı durumlarda yönetimler cari hesap kullanabilmektedir. Süre konulmaması yöneticiler için sorun teşkil edecek ve üyelikleri de askıya alınabilecek hatta görevlerinden azledilmelerine sebep olabilecektir.
n) 12/f. maddesinde geçici çıkarma cezası alanlarla ilgili “Geçici çıkarma cezası alan üyeler, üyelik ücretini ödemeye devam ederler” maddesi eklenmelidir. Tüzükte bu konuda boşluk vardır.
o) 14. madde de yer alan “Genel Kurul, Kulübün en yetkili organıdır. Genel Kurul, yıllık aidatlarını bir önceki yılın 31 Aralık günü çalışma saati bitimine kadar Kulübün veznesine veya gün sonuna kadar banka hesaplarına yatırmış ve üyelikte 1 (bir) tam yılını doldurmuş üyelerden oluşur. Yıllık aidatlarını ödenmesine ilişkin 10.13, 10.14. ve 10.15. madde esasları uygulanır.” İfadesinde yer alan 1 yıllık süre TMK m. 73’e aykırıdır. Dolayısı ile “ve üyelikte 1 (bir) tam yılını doldurmuş” ifadesi kaldırılmalıdır.
p) 15.1 maddesinde yer alan “Eylül veya Ekim” ayı psikolojik açıdan doğru seçilmemiştir. Sezona başlanmış ancak tartışmaların odağındaki bir yönetim sportif takımlarımızın başarısını olumsuz etkileyeceği gibi, aynı zamanda ibra edilmeme durumunda yönetim düşecektir ve yeni seçilecek yönetimin takımlarımıza müdahalesi, bütçe vs gibi elini bağlayacaktır. Ayrıca Eylül- Ekim ayları eğitim öğretimin başlangıç tarihi olması nedeni ile yoğun aylar olacaktır. Mayıs ayı uygundur ve öyle kalmalıdır.
q) Üye sayısı dikkate alındığında 19.1. Madde de yer alan“Genel Kurulda hazır bulunan üyelerin en az onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme alınması zorunludur.” ifadesindeki oran yüksektir. Binlerce üyenin katılımının gerçekleştiği bir genel kurulda 1/10 oranı kalırsa gündeme madde ilave etmek zorlaşacak ve antidemokratiklik doğacaktır. Bu oranın düşürülmesi demokratikleşme açısından olumlu olacaktır.
r) 23./j maddesinde “Kulüp için gerekli taşınmaz malların satın alınması veya satılması; taşınır veya taşınmaz malların emsal kira bedelleri ile kiraya verilmesi hariç olmak üzere bir taşınmazın işletilmesi veya işletilmeye verilmesi hususunda 63. madde hükümleriyle sınırlı olmak kaydıyla Yönetim Kuruluna yetki vermek. Kulüp taşınmazlarına ilişkin 10 yıl ve üzerindeki kiralamalardan önce Yönetim Kurulu’na yetki vermek.” İfadesinde yer alan 63. madde “MAL BİLDİRİMİNDE BULUNULMASI, RÜŞVET VE YOLSUZLUKLARLA MÜCADELE KANUNU” ile alakalı olup bir kısıtlama getirmemekte ancak suç unsurlarını düzenlemektedir. Bu maddede alım satımlar ile ilgili sınırlama getirilecek ise madde içerisinde net olarak belirtilmeli ve açıklığa kavuşturulmalıdır. Örnek olarak “Kulübün “Kulüp için gerekli taşınmaz malların satın alınması veya satılması; taşınır veya taşınmaz malların emsal kira bedelleri ile kiraya verilmesi hariç olmak üzere bir taşınmazın işletilmesi veya işletilmeye verilmesi hususunda Kulübün toplam özkaynağının % 5(yüzde beşi)’i ile sınırlı olmak kaydıyla Yönetim Kuruluna yetki vermek. Kulüp taşınmazlarına ilişkin 10 yıl ve üzerindeki kiralamalardan önce Yönetim Kurulu’na yetki vermek.”
s) Madde 24.1, 31.1 , 38.1, 41 ve 53’te “Ayrıca, en az 1 (bir) asıl ve 1 (bir) yedek üyenin kadın üye olması şartı aranır.” yerine “Ayrıca, 2 (iki) üyenin kadın üye olması şartı aranır.” değişikliği yapılması daha uygun olacak ve sınırları kaldıracaktır.
t) 24.1, 32.2 ve 42.5 maddelerinde yer alan kurulların görev süresi çok uzundur. 2+2+2 olarak 3 dönemle sınırlandırmanın daha doğru olacağı ve yeni başkan adaylarının oluşmasına katkı vereceğini düşünüyorum. Bu yöntemle başarılı olmayan yönetimlerinde görevden ayrılışı da kolaylaşacaktır. Bu süreler ayrıca başarı odaklı çalışmalara katkı verecektir.
u) 24.2, 32 ve 39.1 maddesinde gereken imza şartları üye sayısı dikkate alındığında çok düşük kalmaktadır. Bu madde ye % 5 oranı konulması üye sayısı artış ve azalışında güncellemeleri de sağlayacaktır. Bu oran tüm kurullar için geçerli olabilir.
v) 31.2 maddesi 31.1 maddesinde atıf yapılan “3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nda belirtilen yükseköğrenim şartlarını haiz” ifadesini yok saymaktadır. Bu nedenle bu madde komple kaldırılmalıdır. Aday şartları zaten hali hazırda 31.2 de net olarak belirtilmiştir.
w) 41. Madde “Disiplin Kurulu, üyelikte ve meslekte en az 5 (beş) yılını doldurmuş ve bu süre zarfında disiplin yaptırımı almamış 1 (bir) başkan, 5 (beş) asıl ve 5 (beş) yedek üyeden oluşur. Başkanın, asıl üyelerden en az 2 (iki) sinin ve yedek üyelerden en az 1 (bir) sinin Türk Hukuk Fakültesi mezunu ve 1 (bir) inin Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir olması gerekir. Ayrıca, en az 2 (iki)üyenin kadın üye olması şartı aranır.” şeklinde değiştirilmesi daha doğru olacaktır.
x) 48./c maddesinde yer alan “Kulüp üyelerinin onur ve saygınlığına zarar verici, küçük düşürücü ve benzeri davranışlarda bulunmak” maddesinin “Kulüp üyelerinin onur ve saygınlığına zarar verici iftira, hakaret ve diğer davranışlar ile, küçük düşürücü ve benzeri davranışlarda bulunmak” şeklinde değiştirilmesi uygun olacaktır.
y) 48/d maddesinde yer alan “Kulüp veya iştiraklerine ait tesislerde düzeni bozucu, çevreye rahatsızlık verici, Kulübün veya iştiraklerinin herhangi bir ad ve nam altında aleyhine yaptırım uygulanmasına neden hal ve davranışlarda bulunmak.” İfadesine sportif müsabakalarda yaşanacak tribün cezaları da girmektedir. Bu nedenle bu maddeye yeni bir uyarlama yapılmalıdır.
z) 48/f. Maddesinde yer alan “Tüzüğün 10.14. maddesine aykırı olarak başkasına ait yıllık aidat veya giriş ödentisini ödemek.” ifade hali hazırda 10.14’de belirtilmiştir. Sadeleştirme açısından tekraren buraya yazmaya gerek yoktur.
aa) 51.7 maddesinde yer alan “Yönetim Kurulu tarafından verilen kesin çıkarma yaptırımına karşı ilgili üye, kararın tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içinde Yönetim Kuruluna yazılı olarak başvurarak, kendisi hakkında verilen disiplin yaptırımının bir kez de Genel Kurul tarafından görüşülerek oylanmasını talep edebilir. Yönetim Kurulu söz konusu talebi, takip eden ilk Genel Kurulda görüşülmek üzere gündeme alır. Bu halde, Genel Kurula katılma hakkı olup olmadığına bakılmaksızın ilgili üyeye Genel Kurulda oylama yapılmadan önce savunma hakkını kullanması amacı ile söz hakkı verilir. Genel Kurulun bu konudaki kararı kesindir.” İfadesinin “Disiplin Kurulu tarafından verilen kesin çıkarma yaptırımına karşı Yönetim Kurulu, kesin çıkartma kararını takip eden ilk Genel Kurulda görüşülmek üzere gündeme alır. Bu halde, Genel Kurula katılma hakkı olup olmadığına bakılmaksızın ilgili üyeye Genel Kurulda oylama yapılmadan önce savunma hakkını kullanması amacı ile söz hakkı verilir. Genel Kurulun bu konudaki kararı kesindir.” şeklinde değiştirilmelidir.
ab) 51.8 maddesinde yer alan “Kesin çıkarma yaptırımı uygulanan üyelerin karar kesinleşinceye kadar, varsa kurul üyelikleri askıya alınır.” İfadesi “Kesin çıkarma yaptırımı uygulanan üyelerin karar kesinleşinceye kadar, Kulüp üyeliği ile varsa kurul üyelikleri askıya alınır.” şeklinde düzenlenmelidir.
ac) 52. Maddede yer alan “Üyelik ve Sicil Kurulu, üyelikte en az 5 (beş) yılını doldurmuş ve bu süre zarfında disiplin yaptırımı almamış, 1 (bir) başkan, 5 (beş) asıl ve 5 (beş) yedek üyeden oluşur. Başkan ve 3 (üç) asıl ve 3 (üç) yedek üyenin dört yıllık üniversite mezunu olması gerekir. Üyelerin en az ikisinin insan kaynakları alanında 3 (üç) yıl mesleki tecrübeye sahip olması, en az ikisinin de Divan Kurulu üyesi olması gerekir. Ayrıca, en az 1 (bir) asıl ve 1 (bir) yedek üyenin kadın üye olması şartı aranır.” ifadesinde “insan kaynakları alanında 3(üç) yıl mesleki tecrübeye sahip olmak” ifadesi çıkartılmalıdır. Zira Genel Kurul üyeleri arasında bu nokta atışı adaylığa sebep olmaktadır. 4 yıllık üniversite mezunu olmak ifadesi yeterlidir.
Maddenin “Üyelik ve Sicil Kurulu, üyelikte en az 5 (beş) yılını doldurmuş ve bu süre zarfında disiplin yaptırımı almamış, 1 (bir) başkan, 5 (beş) asıl ve 5 (beş) yedek üyeden oluşur. Başkan ve 3 (üç) asıl ve 3 (üç) yedek üyenin en az lisans mezunu olması, üyelerden en az 2 (iki)sinin n Divan Kurulu üyelerinden seçilmesi şarttır. Ayrıca, en az 2 (iki) üyenin kadın üye olması şartı aranır.” şeklinde değiştirilmesi gerekir.
Son olarak; bir grup idealist sporcu tarafından 19 Mart 1903 tarihinde İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde Serencebey yokuşu denilen yerde kulübümüzün kuran kurucularımıza Allah’tan rahmet dilerken, şükranlarımı sunuyor bu özel ismi ile yayın hayatına başlayan Serencebey’e başarılar diliyorum.
Yeni tüzüğümüzün de Beşiktaş’ımızı demokratik, şeffaf, hesap verilebilir, katılımcılığı esas alan, belirli etik ilkeleri olan, uzlaşı kültürü ile farklı fikirleri değerlendiren ve buna göre uzun vadeli politikalar oluşturan, yapısındaki tarihi, sosyolojik kültürü ortaya çıkartan bir yapının oluşmasına vesile olmasını diliyorum.
